Naukowcy z wizytą w Chorwacji

W dniach 10-18 maja 2015 r. odbył się wyjazd studyjny grupy 20 naukowców do Chorwacji. Został on sfinansowany przez Samorząd Województwa Łódzkiego ze środków Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Tematem przewodnim wyjazdu był wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich w kontekście polityki europejskiej. Istotnym elementem była wymiana doświadczeń w zakresie oddziaływania instrumentów europejskiej polityki względem wsi, tym bardziej, że Chorwacja zaczyna obecnie pierwszy pełny okres planowania rozwoju obszarów wiejskich jako członek Wspólnoty Europejskiej. Samorząd Województwa Łódzkiego reprezentował Pan Andrzej Górczyński – Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Ochrony Środowiska.

Naukowcy polscy (geografowie, ekonomiści i planiści), reprezentujący 10 instytucji badawczych, głównie uniwersytetów, zgrupowani w obrębie Komisji Obszarów Wiejskich Polskiego Towarzystwa Geograficznego działającej przy Uniwersytecie Łódzkim (Przewodniczący Komisji – Prof. UŁ, dr hab. Marcin Wójcik), podjęli się przedstawienia problematyki przekształceń wsi w ostatnich 10 latach dla kolegów po stronie chorwackiej. Chorwaci przedstawili natomiast wyniki swych badań w analogicznych płaszczyznach studiów nad zróżnicowaniem funkcjonalno-przestrzennym. Tematyka obejmowała zatem problem rozwoju wielofunkcyjnego wsi, przemian w organizacji przestrzennej rolnictwa, struktury środków pomocy strukturalnej i jej alokacji przestrzennej oraz temat odnowy wsi i zachowania dziedzictwa kulturowego.

Partnerem merytorycznym dla strony polskiej byli naukowcy z Uniwersytetu w Zagrzebiu i Uniwersytetu w Zadar. Ożywiona dyskusja, która towarzyszyła prezentacjom badań była niezwykle cenna dla obu stron, które zauważyły liczne analogie w przemianach wsi mimo znacznych różnic w zestawie czynników rozwojowych wynikających z odmiennych uwarunkowań wewnętrznych. Największe zainteresowanie wzbudził problem wyludniania się wsi, aktywizacji społecznej, poziomu wydatkowania środków i modernizacji rolnictwa indywidualnego.
Doskonałym uzupełnieniem dyskusji była wizyta w Ministerstwie Rolnictwa gdzie przedstawiono priorytety programu rozwoju obszarów wiejskich. Stronę chorwacką interesowały przede wszystkim nasze doświadczenia w zakresie efektywności oddziaływania środków europejskich i poziomu ich wykorzystania. Następnie grupa naukowców wzięła udział w spotkaniu w chorwackim oddziale sieci ECOVAST, która zajmuje się ochroną dziedzictwa kulturowego wsi i małych miast.

Ważnym elementem wyjazdu studialnego była możliwość obserwacji w terenie zakresu przemian chorwackiej wsi. W ciągu kolejnych dni odwiedzono instytucje w dwóch regionach o odmiennych uwarunkowaniach rozwojowych, tj. położonej w części kontynentalnej Liki oraz nadmorskiego regionu Zadar. W obu regionach przedstawiono zakres działania LGD i sposobów, w jaki realizują cele oparte na wykorzystaniu środków unijnych. Ponadto zapoznano się z obecną sytuacją gospodarstw produkujących sery, oliwę, wino, a także działalnością gospodarstw agroturystycznych i hodowlanych.

Całość inicjatywy należy uznać za udaną formę prezentacji podejmowanych przez naukę w obu państwach problemów badawczych i sposobów ich rozwiązywania, a także w zakresie nawiązanych relacji i otwierających się dalszych możliwości współpracy.

dr hab. Marcin Wójcik, prof. nadzw. UŁ
Katedra Geografii Regionalnej i Społecznej
Wydział Nauk Geograficznych UŁ